แม่น้ำโขง รินไหลเหยียดยาวมาจากเทือกเขาหิมาลัย ไหลผ่านมณฑลชิงไห่ ประเทศจีน ผ่านที่ราบสูงธิเบต ผ่านเข้าสู่ประเทศลาว ประเทศพม่า ประเทศไทย ประเทศกัมพูชา และสุดท้ายที่ประเทศเวียดนาม ก่อนไหลลงทะเลจีนใต้ มีความยาวทั้งสิ้นประมาณ 4,900 กิโลเมตร ความยาวเกือบครึ่งหนึ่งอยู่ในประเทศจีน คือประมาณ 2,130 กิโลเมตร ช่วงที่แม่น้ำไหลผ่านประเทศจีนถูกเรียกว่า “แม่น้ำหลานซาง” (หลานซางเจียง) ส่วนคนไทลื้อซึ่งเป็นชนชาติที่อาศัยอยู่ริมแม่น้ำโขงอย่างหนาแน่นในดินแดนสิบสองปันนาเรียกแม่น้ำโขงว่า “แม่น้ำล้านช้าง” พอไหลผ่านเข้าเขตประเทศพม่าและประเทศลาวถูกเรียกว่า “แม่น้ำของ” ส่วนคนไทยเรียก”แม่น้ำโขง”
.
แม่น้ำโขงส่วนที่ผ่านประเทศไทยเป็นช่วงแม่น้ำโขงตอนล่าง ไหลผ่าน อำเภอเชียงแสน อำเภอเชียงของ อำเภอเวียงแก่น จังหวัดเชียงราย ระยะทางประมาณ 84 กิโลเมตร ก่อนรินไหลหายลับกลับเข้าไปในประเทศลาว และเริ่มย้อนกลับมาเป็นเส้นแบ่งเขตพรมแดนไทย – ลาว โดยเริ่มจากจังหวัดเลย จังหวัดหนองคาย จังหวัดนครพนม จังหวัดมุกดาหาร จังหวัดอำนาจเจริญ และจังหวัดอุบลราชธานี รวมความยาวที่ไหลผ่านประเทศไทยประมาณ 976 กิโลเมตรง
.
แม่น้ำโขงมีตลิ่งที่สูงชันมากทั้งสองฝั่ง รินไหลคดเคี้ยวเลี้ยวเลาะไปตามไหล่เขาราวงูยักษ์มนนิยายแฟนตาซี ระดับน้ำในฤดูฝนกับฤดูแล้งมีความแตกต่างกันอย่างมาก ในช่วงปลายหนาวเข้าสู่ฤดูแล้งถือเป็นช่วงที่แม่น้ำโขงลดระดับมากที่สุด ทำให้เกาะแก่งน้อยใหญ่กว่าหนึ่งร้อยแห่งปรากฏกายอวดองค์ส่งความงามท้าทายสายตานักเดินทาง
.
ล่าสุดผมเดินทางไปเยือนจังหวัดอุบลราชธานี เมืองดีแห่งภาคตะวันออกเฉียงเหนือหรือในนามอีสานใต้ โดยมีจุดประสงค์สำรวจเกาะแก่งที่ผุดโผล่ในช่วงต้นหนาวและคงผุดพราวยาวไปถึงปลายแล้ง จำได้ว่าเมื่อราว 15 ปีที่แล้วเคยเอาเรือคยัคไปพายแถวๆ อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย ค่ำคืนนั้นกางเต็นท์นอนบนเกาะ แบบนอนกลางดินกินกลางน้ำวันนี้ไม่ได้พายเรือ แต่ใช้เรือยนต์ของชาวบ้านแล่นลัดเลาะเกาะแก่งกลางน้ำไปเรื่อยๆ เกาะแก่งบริเวณนี้มีขนาดใหญ่กว่าทางเชียงราย โดยเฉพาะสามพันโบกนั้นใหญ่ที่สุด มีรูพรุนของชั้นหิน (โบก) มากที่สุด บางคนบอกว่าสามพันโบกสวยที่สุด บางคนว่าสวยในระดับหนึ่ง อันนี้แล้วแต่ความพึงพอใจ ความงามเป็นเรื่องนามธรรม ใครเห็นตรงกันก็ว่าตามกัน ใครเห็นไม่ตรงก็ไม่เป็นไร แต่ทั้งนี้ไม่ว่าจะเป็นเกาะเล็กหรือใหญ่ สำหรับผมล้วนมีค่าทางใจทั้งสิ้น เพียงแต่เราเห็นอะไร มุมไหน เห็นคุณค่าในตัวตนหรือไม่อย่างไร ก็เท่านั้น เหมือนนานยแพทย์เห็นแบบหนึ่ง นักสำรวจเห็นแบบหนึ่ง นักเดินทางเห็นแบบหนึ่ง ช่างภาพเห็นอีกแบบหนึ่ง จะลึกซึ้งถึงไหนไม่อาจทราบได้ มีอย่างเดียวที่ผมดีใจ คือขอให้คนทุกกลุ่มที่มาเยือนเข้าใจและเห็นคุณค่าของสามพันโบกเป็นพอ
.
สำหรับนักท่องเที่ยวมือใหม่มีข้อแนะนำอย่างหนึ่ง ผมอยากให้ท่านลองล่องเรือเพื่อชมทัศนียภาพเกาะแก่งทั้งสองฝั่ง ท่านจะพบน้ำตกขนาดเล็กในฝั่งลาว พบหาดหินสวยราวสาวแรกรุ่น ลักษณะหินมีรูพรุนระเกระกะเต็มเกาะ ได้สัมผัสเนินทรายกับลีลาร่ายรำของทุ่งหญ้า เป็นทุ่งหญ้าบนภูเขาทรายที่ไม่คิดไม่ฝันว่าจะเจอกลางลำน้ำโขง ส่วนหาดหรือเกาะแก่งอื่นๆ มีความงามแตกต่างกันไป เช่น แก่งชมดาวมีขนาดกว้างใหญ่ เป็นแก่งที่ผมอยากกางเต็นท์..นอนดื่มดมชมทะเลดาวในคืนเดือนแรมมากที่สุด
.
นี่คือเศษเสี้ยวหนึ่งในการสัมผัสแก่งกลางแม่น้ำโขง แม่น้ำโขงที่ไหลผ่านประเทศต่างๆ หลายประเทศ เช่นเดียวกับแม่น้ำดานูบในยุโรป ทำให้บางคนเรียกว่าแม่น้ำโขงว่าแม่น้ำน้ำนานาชาติ หรือได้รับการขนานนามว่า “แม่น้ำดานูบตะวันออก” ใครไม่เคยเยือนลองหาเวลาว่าง ช่วงนี้เป็นช่วงที่น้ำลดระดับมองเห็นเกาะแก่งชัดเจนที่สุด การล่องเรือชมแก่งออกแรงชมเกาะนับเป็นทางเลือกหนึ่งที่น่าสนใจยิ่ง ไม่ไปไม่รู้ไม่ดูไม่เห็น การเดินทางท่องเที่ยวใครว่าไม่จำเป็น ผมว่ามันจรรโลงใจ ส่งเสริมให้แจ่มใสและได้ความรู้ไปพร้อมๆ กันครับ
.
หมายเหตุ
-แก่งสามพันโบกเป็นแก่งหินที่อยู่ใต้ลำน้ำโขง เกิดจากแรงน้ำวนกัดเซาะ กลายเป็นแอ่งมากกว่า 3,000 แอ่ง หรือ 3,000 โบก โบก=แอ่ง หมายถึงบ่อน้ำลึกในแก่งหินใต้ลำน้ำโขง แก่งสามพันโบกปรากฏให้เห็นในช่วงฤดูแล้งที่น้ำแห้งขอด สัมผัสสามพันโบกได้ตั้งแต่เดือนธันวาคม – พฤษภาคม
-การเดินทาง จากตัวเมืองอุบลราชธานี มาตามทางหลวงหมายเลข 2050 ผ่านอำเภอตระการพืชผล ไปยังอำเภอโพธิ์ไทร ระยะทางประมาณ 97 กิโลเมตร และเดินทางต่อไปยังบ้านสองคอน เข้าไปในหมู่บ้านอีกประมาณ 3 กิโลเมตร
-ขอบคุณการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย สนับสนุนข้อมูลและการเดินทาง